In de winter van 1994 en 1995 werd het Prinsenpark aangelegd, met hierin een grote vierkante vijver met een betonnen ‘schotel’ op wat het laagste punt van Nederland zou zijn.
Het allerlaagste punt ligt echter in Nieuwerkerk a/d IJssel. Het park bestaat vooral uit gazons. Het moet een duidelijk weidelandschap verbeelden, als verwijzing naar het eertijds hier aanwezige veen weide landschap.
Van toen tot nu
Aan het wijkpark grenst begraafplaats Oud Kralingen. Een rustieke plek waar vroeger het centrum van Kralingen lag. De begraafplaats “Oud-Kralingen” lijkt deel van het park uit te maken. De geschiedenis ervan is door de ligging nauw verbonden met de geschiedenis van het Prinsenpark. Wie nu de “Laan van Oud Kralingen” op wandelt en komt op de hooggelegen begraafplaats, kan zich moeilijk voorstellen, dat deze rustplaats eens was gelegen te midden van een welvarend dorp, dat met de omringende weilanden op hetzelfde hoogtepeil was gelegen.
Parochie Kralingen
De parochie Kralingen moet reeds in 1270 bestaan hebben. Omstreeks 1550 stond er een parochiekerk aan de nu verdwenen Veenweg. In en bij die kerk werd begraven en dat was het begin van het tegenwoordige “Oud-Kralingen”. De toenmalige kerk en begraafplaats vormden het centrum van het dorp. Rondom het dorp lagen groene, veenachtige weidegronden.
Er veranderde echter heel wat om en nabij “Oud-Kralingen”. Heel de omtrek bood slechts een armoedig bestaan aan enkele vissers. Het dorp verplaatste zich in de richting van Rotterdam. Daar werd, hoek Hoflaan-Oudedijk, een nieuwe kerk gebouwd. De oude kerk aan de Veenweg werd in 1844 afgebroken, maar de muren moesten 1 el 5 pal boven de grond blijven staan. Binnen die ruimte kwamen nieuwe grafkelders, die zich nu nog bevinden aan de noordzijde van de begraafplaats.
Droogmaking
De droogmaking van de plassen gaf een grote verandering. In 1876 werd de begraafplaats in Engelse landschapsstijl opnieuw aangelegd. Er werden 180 Italiaanse populieren geplant, een iepen heg vormde rondom de afsluiting, en treurwilgen alsmede treuressen verhoogden voortaan het aspect van de Kralingse rustplaats. Sindsdien is er nog veel veranderd maar de begraafplaats is gebleven en de hoofdlijnen van het ontwerp zijn nog steeds te herkennen. (Bron: Streekarchief Eiland IJsselmonde, ingekort).
Het park
Het nu naast “Oud-Kralingen” gelegen Prinsenpark, is in 1994 aangelegd. De link van het huidige Prinsenpark naar het verleden is behouden door de aanleg van een gazonpark met een ruimtelijk karakter te midden van de bebouwing van de wijken Prinsenland en Het Lage Land en daardoor ideaal voor rust, ontspanning, recreëren en sportieve activiteiten. Kinderen kunnen er zonder gevaar heerlijk spelen en ravotten. Voor fietsers en wandelaars is er een mooie ruime asfaltroute door het park en die ook door sporters veel wordt gebruikt. Van de in het park geplaatste banken wordt door jong en oud gebruik gemaakt en in toenemende mate wordt het park gebruikt om heerlijk op het gras te zonnen, te picknicken, een boek te lezen of gewoon te genieten van het ruimtelijk karakter van het park.
Vierkant eiland in de plas
In het park ligt aan de noordkant van de begraafplaats het Vierkant eiland in de plas. In het park staat het kunstwerk van Frans de Wit.
Wouter Welling (kunsthistoricus) schreef hierover treffend dat voor het werk van Frans de Wit in zijn algemeen en voor het vierkant eiland in het bijzonder geldt dat de maatverhoudingen en de fysieke aanwezigheid harmonisch aansluiten bij de omgeving. “Het eindresultaat cijfert zichzelf niet weg, maar vormt een logisch antwoord op de bestaande ruimte; het zorgt voor een contrapunt en brengt een gebied in balans.” Het is te hopen dat nu deze balans niet verstoord gaat worden door de bouw van een woontoren in dezelfde plas!
In het midden ligt het vierkante eiland van 52 x 52 meter met daarop een gekantelde betonnen schotel met oplopende balken. In het midden van de schotel bevindt zich een vierkant. Dit gat symboliseert het laagste punt van Nederland: zes meter zevenenzestig beneden NAP. Later bleek het laagste punt echter in Nieuwerkerk aan den IJssel te liggen, en niet in het Prinsenpark. Kinderen peddelen in hun bootje rondom het eiland, omwonenden gebruiken de brugverbinding aan weerszijden van het eiland als loop- of fietsroute. Er wordt veel gevist langs de natuurvriendelijke flauw aflopende oevers van de plas die bijdragen aan een betere waterkwaliteit. Dat komt omdat veel kleine dieren en planten zuurstof afgeven aan het water en helpen het teveel aan voedingsstoffen in het water af te breken. De aanleg van deze oevers is een van de maatregelen uit het deelgemeentelijk waterplan.
Natuurtuin
In het zuid-oostelijk gedeelte van het park ligt de natuurtuin Prinsenland. De tuin is aangelegd in de winter van 2001-2002. De natuurtuin heeft elementen van het vroegere veenlandschap, zoals een rietmoeras, zeggemoeras, allerlei wilgensoorten en een bloemrijk hooiland. Een smal eiland is opgehoogd met zeezand. Een breder eiland is opgehoogd met zand en kleiig veen uit nieuw gegraven sloten en overgebleven zeezand. De weilanden aan de Hattasingel hebben een kleiige veenbodem .
In de tuin komen veel bijzondere planten en dieren voor, karakteristiek voor moerassen, dijken en veengraslanden. Ze waren vroeger algemeen in dit gebied. De natuurtuin wordt mede beheerd door Wijknatuurteam Alexander, een actieve milieugroep die streeft naar meer natuur in de deelgemeente. Het wijknatuurteam streeft naar een betere leefomgeving voor álle stadsbewoners, voor mensen, dieren en planten en houdt allerlei plannen, onder andere in Nesselande, Ommoord en Het Lage Land goed in de gaten zodat de natuur daar ook goed beheerd wordt en kansen krijgt.
Avonturenspeeltuin
Tussen “Oud-Kralingen” en de natuurtuin ligt in het park de avonturenspeeltuin Pietje Bell, een ideale speelplek voor kinderen uit de wijken Prinsenland en het Lage land. Alle kinderen tot en met 11 jaar kunnen hier terecht. Peuters hebben hun eigen stekkie in de speeltuin. In de natuurspeeltuin ligt een waterpartij, er zijn spannende speeltoestellen van onbewerkt hout en er is een uitkijkpunt. De beheerder zorgt ervoor dat er tijdens openingstijden ook nog eens koffie, thee, limonade en ijsjes aanwezig zijn.
