Hét Park

“Zeilde men van het pontveer op Katendrecht stroomopwaarts, dan kwam de mooie buitenplaats van de heer Notebohm in zicht.”   

Welk park bedoel je …?

Iedere nieuwkomer vraagt zich af, welk park bedoel je? Hooguit krijg je de toevoeging Het Park bij de Euromast. Maar de mededeling Het Park volstaat meestal. Want het was gewoon het eerste park.  Al sinds 1863 is het “een publieke wandeling“. Toen was het half zo groot. Maar twaalf jaar later werd het landgoed “De Heuvel” er aan toegevoegd. Van beide vorige eigenaars is bekend dat het grote natuurliefhebbers waren. Ieder op zijn eigen manier.

Euromast strook

Over de ‘Euromastrand’, de groene strook tussen de kade en de Maastunneltraverse, is momenteel veel te doen (september 2019). De gemeente en een projectontwikkelaar wil er graag bouwen maar er zijn ook tegenstanders die deze strook willen behouden als onderdeel van Het Park. Intussen is de Stichting Droom en Daad in samenwerking met de gemeente Het Park in de oude landschapsstijl van Zochers aan het herstellen, lees er hier meer over.

Euromast

Het park ligt aan de rand van het centrum in de schaduw van de Euromast. In het Park treffen we de grootste verzameling oude bomen in Rotterdam aan. Het park is ontstaan door het samenvoegen van twee oude buitenplaatsen. Het toont het typische karakter van de landschapstijl met oude bomen en slingerende waterpartijen. Er is een klein kolonie Blauwe Reigers en in de muur aan de kant van de Parkkade groeien diverse muurplanten. De Hyacintenvallei is een restant van de Floriade van 1960. Diverse broedvogels zijn er waargenomen, naast de al genoemde Reiger, onder meer Meerkoet, waterhoen, Holenduif, Bosuil, Groene Specht, Grote Bonte Specht, Pimpelmees, Koolmees, Boomkruiper en Spreeuw. De Aalscholver komt regelmatig op bezoek. De zuidkant is opgehoogd met grond uit de Tweede Katendrechtse Haven en geeft uitzicht over de Nieuwe Maas.

Monumentale bomen

De eigenaar Valckenier, waarvan het eerste terrein gekocht werd, liet de natuur op zijn terrein vrij spel. “Hij zei vaak dat hij het hoogst aanmatigend vond, wanneer wij ’t recht meenden te hebben de natuur de wet te stellen“. Zijn buurman op De Heuvel dacht daar anders over. “Zeilde men van het pontveer op Katendrecht stroomopwaarts, dan kwam de mooie buitenplaats van de heer Notebohm in zicht, waarvan de trotse beuken, iepen en ander geboomte zijn forse kruinen ver omhoog stak.” Ook het huidige park heeft vele monumentale bomen maar geen van de bomen stamt nog uit de tijd van de beide heren.

Zochers

De bekende tuinarchitect Zocher, die ook het Amsterdamse Vondelpark heeft ontworpen, ontwierp in 1852 een park in de landschapsstijl. Een wandelaar die de slingerende paden volgt moest nieuwsgierig worden naar wat er na de volgende bocht weer te beleven viel. De waterpartijen zijn meanderende rivieren, die onzichtbaar bij een bronbosje ontspringen. De bij het uitgraven vrijgekomen grond werd gebruikt om een glooiend landschap te scheppen. De aanplant moest de grenzen verdoezelen om het idee van oneindigheid te creëren. Toen later de andere helft bij het park gevoegd werd is men in deze stijl verder gegaan.

Floriade

Op de scheiding van de twee parken ligt de in 1960 voor de Floriade aangelegde Rhododendron-allee. Een ander overblijfsel van deze tuinbouwtentoonstelling is de oudhollandse tuin bij het Herenhuis dat al uit 1800 stamt. Deze bewerkelijke met buxushagen omzoomde tuin staat in schril contrast met de naastgelegen en voor het zelfde evenement aangelegde heemtuin. Hoewel als heemtuin een beetje aan zijn lot overgelaten is dit een bijzonder stukje natuur. In de schaduw van bomen en struiken kunnen vele wilde planten hun gang gaan. Ook nog van deze tentoonstelling dateert het berkenbosje waaronder in het voorjaar de blauwe boshyacinten prachtig afsteken tegen de witte stammen. Helaas zijn door de vele tentoonstellingen ook vele brede paden aan het park toegevoegd. Mede hierdoor en door het vaak ontbreken van beschutting gevende struiken heeft het park een te grote maat gekregen. Er ontbreekt een intieme sfeer, maar dat is veiliger, zeggen de bestuurders. Toch staan er nog verschillende forse bomen die al in de vorige eeuw geplant zijn.

Heerlijk wandelen…

Het park dankt zijn huidige karakter aan de vele grote bomen en de uitgestrekte gazons. Het is er heerlijk wandelen in de schaduw van de prachtige bomen. Er groeien wel 60 boomsoorten in 400 verschillende variëteiten.

Bomen krijgen net als mensen als ze ouder worden steeds meer karakter. Kijk maar naar een jonge baby of een jonge boom. Dertien in een dozijn, al zullen de ouders het vast ontkennen. Maar oudere mensen in een bejaardentehuis; van die gezichten spiegelt een heel leven en zo gaat het ook met bomen. Op leeftijd, pas dan wordt elke boom uniek!

Uitkijkheuvel en zeemanskerk

Aan de zuidkant van het park is een uitkijkheuvel waar u een een prachtig uitzicht heeft op de Nieuwe Maas. Voor het ophogen werd grond gebruikt die vrijkwam bij het graven van de Tweede Katendrechtse haven. Aan de Noordrand van het park staat het prachtige in 1912 gebouwde Noorse Zeemanskerkje. Het is nu vooral in gebruik als Scandinavisch cultureel centrum. Het is vrij te bezichtigen (een aanrader). Oorspronkelijk stond het op het tunneltracé aan de westkant van het park. In 1937 moest het wijken voor de aanleg van de Maastunnel. Het bleek eenvoudig te verplaatsen. Het Kerkje was namelijk in 1912 als bouwpakket van Noorwegen naar Nederland verscheept, als geschenk van Noorwegen aan Nederland. Het zijn ook deze “historische” elementen die een belangrijke bijdrage leveren aan de sfeer van dit oudste park van Rotterdam.

Bron o.a.: Natuurvereniging Ridderkerk